kutubhona

остида бўлса ва унинг омонлиги кофирларнинг омонлиги билан бўлса, бунда ҳам диёр дорул куфр бўлиб қолаверади. Зеро мусулмонлар юртлари дорул Исломга айланиши учун уларда Ислом ҳукми ўрнатилиши ва бу юртлар омонлиги мусулмонлар омонлиги билан, яъни уларнинг салтанати билан бўлиши лозим. Шунга кўра диёрнинг куфр ёки Ислом билан сифатланишини шу диёр воқелиги кўрсатиб беради. Бунда юритилаётган ҳукм эътиборга олинганидек, омонлик ҳам эътиборга олинади. Чунки омонлик ҳукм тақозо қиладиган нарсаларнинг бир ажралмас қисмидир. Шунинг учун агар Ислом диёрида Ислом билан ҳукм юритилмаса ёки мусулмонлар омонлиги билан бўлган омонлик йўқ бўлса, шу иккисидан қайси бири йўқ бўлса ҳам, бу диёр дорул куфрга айланади. Демак диёрнинг дорул Ислом бўлиб қолишининг шарти унга Ислом билан ҳукм юритиш ва унинг омонлиги мусулмонлар омонлиги билан бўлишидир. Дорул куфр эса фақат унда Ислом билан ҳукм юритилсагина ва унинг омонлиги мусулмонлар омонлиги билан бўлсагина дорул Исломга айланади. Шу икки иш топилмаса дорул куфр бўлиб қолаверади. Демак Ислом билан ҳукм юритиш ва мусулмонлар омонлиги билан бўлиш диёрнинг дорул Ислом деб сифатланиши учун зарур бўлган бир-биридан ажралмас икки ишдир.

Хуллас диёрнинг дорул куфр ёки дорул Ислом бўлиши шу диёр воқесига алоқадордир. Дорун деб луғатда қабилага нисбатан қўлланади. Дорул ҳарб душман еридир. Шунинг учун дорул ҳарб ва дорул Ислом деймиз, дорул куфр ва дорул Ислом деб ҳам айтамиз. Иккаласи ҳам битта маънодадир. Чунки мусулмонлар то одамлар «Ла илаҳа иллаллоҳ» дегамагунларича ёки Ислом ҳукмларига бўйсунмагунларича ҳарбга, яъни жанг қилишга буюрилганлар. Агар одамлар Ислом ҳукмларига бўйсунишса – гарчи улар кофирлигича қолишса ҳам – улардан жанг кўтарилади. Энди агар Ислом ҳукми остига киришмайдиган бўлса уларга қарши уруш қилинади. Демак уларга қарши уруш қилишнинг сабаби уларнинг даъватни қабул қилмаган кофирлар эканидир. Уларга қарши жанг қилишнинг тўхташи сабаби эса Ислом билан ҳукм юритишни қабул қилишларидир. Шунинг учун агар улар кофирликларида қолишса ҳам уларга Ислом билан ҳукм юритилса жангни тўхтатиш сабаби вужудга келган бўлади ва урушни тугатиш вожиб бўлади. Бу эса уларга Ислом билан